E-Ticaret Nedir?
Elektronik ticaret; özellikle 1995 yılından sonra internet kullanımının artmasıyla
ortaya çıkan, ticaretin elektronik ortamda yapılması kavramı elektronik ticaret
ya da kısaca e-ticaret olarak adlandırılır. Mal ve hizmetlerin üretim, tanıtım,
satış, sigorta, dağıtım ve ödeme işlemlerinin bilgisayar ağları üzerinden yapılmasıdır.
Elektronik ticaret, ticari işlemlerden biri veya tamamının elektronik ortamda gerçekleştirilmesi
yoluyla;
- reklam ve pazar araştırması,
- sipariş ve ödeme,
- teslim olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır.
İnternetin hızla yaygınlaşması, elektronik ticareti, ticari işlemlerin yürütülmesinde
yeni ve çok etkin bir araç haline getirmiştir. Elektronik ticaret, tüm dünyada ticaretin
serbestleştirilmesi eğilimi ile birlikte, son on yılda yaşanan ve bilgi iletişimini
kolaylaştıran teknolojik gelişmelerin bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Yeni ekonominin
ortaya çıkışıyla dünya ekonomisindeki rekabet gözle görülür biçimde artmıştır. Geleneksel
pazarlama yöntemlerine, internet olanaklarını da ekleyen kuruluşlar, sadece belirli
bir kitleye satış yapabilmenin ötesine geçip, üretkenliği ve yaratıcılığı arttıran
küresel e-ticaret bağlantıları kurma şansını elde edebiliyorlar. Eskiden birçok
şirket; televizyon, gazete, radyo gibi araçları kullanarak potansiyel müşterilerine
ulaşmaya uğraşırken, bugün bunlardan daha etkin ve ölçülebilir olan internet üzerinden
reklamcılık kullanılıyor. Geçmişte hedef kitlesine kısıtlı yollarla ulaşabilen şirketler,
bugün 50'yi bulan farklı e-pazarlama yöntemiyle daha çok müşteriye daha hızlı ulaşabiliyor.
Üstelik bu yöntemler ya tümüyle ücretsiz ya da sıfıra yakın bir bütçeyle karşılanabilecek
durumda. Elektronik ticaretin araçlarını, birbirleriyle ticaret yapanların ticari
işlemlerini kolaylaştıran her türlü teknolojik ürünler (telefon, faks, televizyon,
bilgisayar, elektronik ödeme ve para transfer sistemleri, elektronik veri değişimi
sistemleri (Electronic Data Interchange-EDI), internet) olarak düşünebiliriz.EDI,
ticaret yapan iki kuruluş arasında, insan faktörü olmaksızın bilgisayar ağları aracılığı
ile belge ve bilgi değişimini sağlayan bir sistem olarak elektronik ticaretin önemli
bir aracıdır. Elektronik ticaret açısından en etkin araç olarak kabul edilen yeni
internet teknolojileri ise ses, görüntü ve yazılı metni aynı anda, daha hızlı ve
güvenli bir şekilde ilettiğinden, internet üzerinden yapılan bu işlemlerin maliyeti
diğer araçlara oranla hayli düşüktür. Geçmişte bir ölçüye kadar kapalı bilgisayar
ağları üzerinden gerçekleştirilen elektronik ticaret uygulamaları, güvenli olmakla
birlikte maliyeti oldukça yüksek sistemlerdir. Günümüzde, açık bilgisayar ağı olan
internet, elektronik ticaret için çok daha uygun bir altyapıdır. İnternet aracılığıyla,
artık kapalı yapıdan açık yapıya geçerek küreselleşen ağların getireceği avantajlardan
yararlanılmaktadır. Bu da, özellikle KOBİ'lerin (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin)
dünya ticaretinde daha fazla yer almalarına imkân sağlamaktadır. Elektronik ticaret,
özellikle KOBİ'ler için çok uygun bir ticaret şeklidir. Elektronik ticaret, ürün
seçeneklerinin artmasını, ürünlerin kalitesinin yükselmesini ve daha hızlı bir şekilde
ödenerek teslim alınmasını sağlamaktadır.Potansiyel tüketicilerin dünyanın her yanında
pazara arz edilen ürünler hakkında bilgi sahibi olmalarına ve yeni üreticilerin
dünya pazarlarına girmelerine imkân vermektedir. Daha düşük fiyatlı ve kaliteli
ürünlerin pazara girmesi üreticiler arasında rekabetin artmasına ve tüm ticari işlemlerin
maliyetinin düşmesine neden olmaktadır. Elektronik ticaret, üretici ve tüketicileri,
özellikle KOBİ'leri geleneksel ticaret engelleri olan pazara uzaklık, bilgi eksikliği
ve talebe uygun üretim yapılamayışı gibi dezavantajlardan kurtarabildiği ölçüde
yararlı olacaktır. Ancak, elektronik ticaret ülkelerin tüm ticari sorunlarını (örneğin
ulusal tedarik zincirindeki halkaları) çözemez. Elektronik ticaret konusunda yeterli
bilgi ve deneyime sahip olmayan ülkeler ilk aşamada interneti sadece reklam veya
pazar araştırması amacıyla kullanabilirler. E-ticareti bu kadar gözde kılan unsurlar
arasında; e-ticaretin, şirket ile hedef kitlesi arasındaki doğrudan ilişki sağlaması,
pazarlamacılara istedikleri bilgileri sunması, hızlı ve düşük maliyetli olması ve
tüm bunların elektronik ortamda yapılıyor olması sayılabilir. Diğer olumlu unsurlar
arasında ise dağıtımda kolaylık ve ucuzluk, tüketici ile daha rahat etkileşim, anında
geri dönüş, dikkat çekicilik, küresel pazarla tanışma, 24 saat hizmet ve anında
satış yer alır. Normal koşullarda ortalama 10 yıl alan markalaşma süreci, elektronik
ticaret sayesinde 2 yıla inmiş durumdadır. Bugün "Dünyanın en büyük 500" şirketi
listesinde bundan birkaç yıl önce kurulmuş olan onlarca e-şirket yer alıyor. Etkisi
küresel olan internet ekonomisi, hem ticaret hem de siyaseti etkiler. Tüm dünya
çapında, iş dünyasının önderleri, kendi şirketlerinin ayakta kalma ve rekabet edebilme
yetilerinde internetin oynadığı rolü kabul etmektedir. Şirketlerin, bu yeni ekonomide
rekabet edebilmek için internetin gücünden yararlanma gereksinimi ortaya çıkmıştır.
E-ticaret hacmi ve Türkiye'deki durum
Dünyada 2001 yılında yapılan e-ticaretin hacmi 65 milyar dolar iken, 2007 yıl sonu
beklentisi bu rakamın 233 milyar dolara ulaşması yönünde. Türkiye'deki altyapı yetersizlikleri,
bilgisayar ve internet kullanımındaki düşük düzey, internete olan güvensizlik ve
yüksek fiyatlardan dolayı e-ticaret beklenildiği kadar gelişmiş değil. 2007 yılı
BKM verilerine bakıldığında Türkiye'de e-ticaret cirosu 5.537,17 YTL'dir. Bu rakam
2008 yılı Ağustos ayı ile birlikte 6.208,5 seviyesine ulaşmıştır.
B2C VE B2B
E-ticareti sınıflandırmak doğru olmasada uluslararası kabul görmüş iki türü vardır.
Bunlar işten - işe e-ticaret(B2B) ve işten - tüketiciye (B2C). B2B genelde firmalar
arası iş süreçlerini birbirine bağlayan e-ticaret türü denebilir. Mesela Tedarikçi
ile bayiler arasında siparişlerin internet üzerinden yapılması, süreçlerin internet
üzerinden yürütülmesi örnek gösterilebilir. B2C ise örneği gün geçtikce artan bir
e-ticaret modelidir. En büyük örneği Amazon tüm dünyadaki tüketicilerin hemen her
ihtiyaçlarının karşılanabildiği e-ticaret sitesidir. İş sahibi bu sayede ulaşamadığı
milyonlarca müşteriye ulaşma imkanı sağlar.
Kaynak: Vikipedi